Kritisch bewustzijn structurele ongelijkheid

“Not everything that is faced can be changed; but nothing can be changed until it is faced” (Baldwin, 2017, p. 103). Deze woorden van James Baldwin geven kernachtig uitdrukking aan het belang van kritisch bewustzijn (Freire, 2005a; 2005b) van ongelijkheid en onrechtvaardigheid als eerste stap op weg naar meer kansengelijkheid en Social Justice.

Onrecht kan niet bestreden worden wanneer het niet gezien en erkend wordt als onrecht. Zeker wanneer structurele ongelijkheden diepgeworteld zijn geraakt in de samenleving in het algemeen en het (opleidings)onderwijs in het bijzonder, is het vaak moeilijk om ze als zodanig te (h)erkennen. Om als (aanstaand) leraar of lerarenopleider in verzet te kunnen komen tegen kansenongelijkheid, is het belangrijk eerst bewustzijn te ontwikkelen van structurele ongelijkheden en hoe deze doorwerken in alledaagse praktijken. Hoewel het vergroten van dit bewustzijn niet automatisch betekent dat dit in nieuw handelen kan worden omgezet, is dit wel een eerste stap om te komen tot nieuw handelen (Cochran-Smith, 2004).

Dit thema wordt uit in ieder geval uitgewerkt in twee lopende onderzoeksprojecten:

• Het promotieonderzoek van Nina Hosseini
• Het onderzoek naar Privileges en Racisme