Even stoom afblazen: “specialist” jonge kind?

Op een basisschool in Noord-Holland valt mijn oog op een brochure die op het bureau ligt van een leerkracht in groep 1-2. ‘Specialist Jonge kind – verkorte opleiding’. Aangezien ik zelf al enkele jaren de post HBO opleiding Specialist Jonge kind verzorg, is mijn aandacht onmiddellijk getrokken.

De verkorte opleiding wordt verzorgd door een opleidingsbureau dat tientallen cursussen aanbiedt ‘voor de arbeidsmarkt’. De brochure belooft leerkrachten om in vijf studiedagen en binnen twee-en- halve maand ‘Specialist’ jonge kind te worden. Pabo’s werken gezamenlijk aan de ontwikkeling van praktijkgerichte Post HBO opleidingen die aansluiten op behoeften in de praktijk. De Post HBO Jonge kind Specialist is daar één van. Andere opleidingen die daarbij horen zijn bijvoorbeeld die van Taal- en Rekencoördinator, Vakspecialist muziek of Gedragsspecialist. Deze opleidingen zijn vooraf gecontroleerd op inhoud, kwaliteit en didactische aanpak en staan geregistreerd bij het Centrum Post Initieel onderwijs Nederland (CPION). In landelijk samenwerkingsverband worden deze opleidingen voortdurend geëvalueerd en bijgesteld op basis van onderzoek. In de opleidingen wordt ingezet op de verschillende rollen die een specialist of
coördinator binnen het team vervult. Daarin gaat het niet alleen om de individuele deskundigheid van het handelen in de eigen groep, maar ook om het aansturen en begeleiden van innovatieprocessen met het team samen.

Er gaat vaak maar één leerkracht naar de opleiding, maar de hele school leert mee en profiteert daarvan. Het certificaat dat deelnemers ontvangen die deze opleidingen met goed resultaat hebben afgerond, staat garant voor gedegen professionalisering en duurzame schoolontwikkeling. Steeds vaker zien we dat titels van registeropleidingen gebruikt worden door commerciële opleidingsbureaus die zeggen van alle markten thuis te zijn. De opleiders zijns steevast ‘expert’, een onbeschermd keurmerk. De verkorte opleiding uit de eerdergenoemde brochure doet zijn naam eer aan: die omvat 60 studiebelastingsuren tegen 350 uur voor de registeropleiding Specialist jonge kind.

Wat het opleidingsbureau bestempelt als ‘specialistenopleiding’, zouden wij bestempelen als basis voor iedere leerkracht jonge kind. Ik wil niet zeggen dat er buiten de registeropleidingen geen interessante cursussen of deskundige opleiders of trainers bestaan. Maar de cursussen zijn in intensiteit en kwaliteit niet vergelijkbaar met de registeropleidingen. Met andere woorden: weet waar je voor kiest, leerkracht; weet wat je doet, directeur. De ene specialist, is de andere niet.

Waar op letten bij het selecteren van een specialistenopleiding:

• Ga na of de cursustijd (inclusief huiswerkopdrachten) wel voldoende is om te groeien tot echte specialist.
• Ga na of de opleiding door externen is beoordeeld.
• Ga na of de opleiding geschraagd wordt door onderzoek.